Mobbing horyzontalny to zjawisko psychologiczne występujące w miejscu pracy, gdzie nękanie i zastraszanie odbywa się między osobami na równorzędnych stanowiskach. Jest to forma przemocy psychologicznej, która może być trudna do zauważenia, ponieważ często przybiera postać subtelnych działań, takich jak wykluczanie, ignorowanie, czy drobne, ale ciągłe krytykowanie. Mobbing horyzontalny różni się od mobbingu pionowego, gdzie sprawcą jest przełożony, ponieważ w tym przypadku sprawcami są koledzy z pracy. Może on przybierać różne formy, od werbalnych ataków, przez manipulację, po działania mające na celu izolację ofiary w zespole. Skutki mobbingu horyzontalnego są poważne i mogą prowadzić do obniżenia morale, spadku produktywności, a nawet problemów zdrowotnych u ofiar.
Formy mobbingu horyzontalnego
Formy mobbingu horyzontalnego są różnorodne i mogą być bardziej subtelne niż w przypadku mobbingu pionowego. Do najczęstszych form należą:
- Werbalne ataki: Ciągłe krytykowanie, sarkastyczne komentarze, obraźliwe żarty, czy publiczne upokarzanie.
- Izolacja społeczna: Wykluczanie ofiary z grupy, ignorowanie jej obecności, niezapraszanie na spotkania czy wydarzenia firmowe.
- Manipulacja: Rozpowszechnianie fałszywych plotek, przekręcanie słów ofiary, czy celowe wprowadzanie w błąd.
- Sabotaż pracy: Celowe utrudnianie pracy, ukrywanie ważnych informacji, przekazywanie błędnych danych.
- Zastraszanie: Groźby, zastraszanie, czy wywieranie presji w celu zmuszenia ofiary do określonych działań.
Mobbing horyzontalny występuje gdy terror stosują współpracownicy
Mobbing horyzontalny występuje, gdy sprawcami są współpracownicy, co czyni go szczególnie trudnym do zidentyfikowania i zwalczania. W takich sytuacjach, ofiary często czują się bezradne, ponieważ agresorzy są ich równorzędnymi kolegami z pracy. Mobbing ten może być motywowany przez rywalizację, zazdrość, lub po prostu przez chęć dominacji w grupie. W przeciwieństwie do mobbingu pionowego, gdzie ofiara może zwrócić się o pomoc do wyższego kierownictwa, w przypadku mobbingu horyzontalnego granice są bardziej rozmyte, a ofiara często nie wie, do kogo się zwrócić. Ważne jest, aby pracodawcy ustanowili jasne procedury zgłaszania i rozwiązywania takich sytuacji, a także promowali kulturę szacunku i współpracy w miejscu pracy.
Mobbing w pracy manifestuje się w różnych formach, z których każda może mieć poważny wpływ na ofiary, zespoły i całą organizację. Oto niektóre z najbardziej rozpowszechnionych form mobbingu w pracy i ich skutki:
Psychologiczne nękanie: Ciągłe krytykowanie, poniżanie, zastraszanie, czy wyśmiewanie pracownika. Skutkiem może być obniżenie samooceny ofiary, stres, a nawet rozwój zaburzeń lękowych lub depresji.
Profesjonalne sabotowanie: Przypisywanie nierealistycznych terminów, zaniżanie ocen pracy, celowe przekazywanie błędnych informacji. Może to prowadzić do spadku wydajności pracy ofiary i poczucia bezradności.
Izolacja społeczna: Wykluczanie pracownika z grupy, ignorowanie jego opinii i pomysłów. Może to prowadzić do poczucia osamotnienia w pracy i pogorszenia relacji zawodowych.
Zastraszanie fizyczne: W skrajnych przypadkach, mobbing może przyjmować formę zastraszania fizycznego, co jest szczególnie szkodliwe i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i prawnych.
Cybermobbing: Nękanie za pomocą środków elektronicznych, takich jak e-mail, media społecznościowe, czy komunikatory. Może to prowadzić do ciągłego poczucia zagrożenia i braku bezpieczeństwa.
Wpływ mobbingu na środowisko pracy jest znaczący. Może prowadzić do wysokiego poziomu obrotu pracownikami, niskiego morale, spadku produktywności i ogólnego pogorszenia kultury pracy. Długoterminowe skutki obejmują problemy zdrowotne wśród pracowników, wzrost absencji oraz potencjalne konsekwencje prawne dla organizacji.
Przyszłość bez mobbingu: Perspektywy i rozwiązania
Rozpoznanie i przeciwdziałanie mobbingowi w miejscu pracy jest niezbędne dla tworzenia zdrowego, produktywnego i szanującego środowiska pracy. Kluczowe jest, aby pracodawcy i pracownicy byli świadomi różnych form mobbingu i ich wpływu na indywidualne osoby oraz całą organizację. Ważne jest również, aby firmy wdrożyły skuteczne polityki antymobbingowe, w tym procedury zgłaszania i rozwiązywania przypadków mobbingu, oraz promowały kulturę opartą na szacunku i współpracy. Pamiętajmy, że zdrowe środowisko pracy przynosi korzyści nie tylko pracownikom, ale także całej organizacji, poprawiając wydajność, innowacyjność i ogólną atmosferę w miejscu pracy.